Google vừa thực hiện một bước đi táo bạo khi ký hợp đồng mua trước 200 megawatt điện từ Commonwealth Fusion Systems (CFS), bất chấp thực tế công nghệ nhiệt hạch vẫn chưa sẵn sàng thương mại hóa. Đây là động thái thể hiện tham vọng dài hạn của Google trong việc chủ động nguồn điện sạch, quy mô lớn để phục vụ nhu cầu khổng lồ từ trung tâm dữ liệu, đặc biệt trong bối cảnh AI và dịch vụ đám mây phát triển mạnh mẽ.
Vì sao Google chọn đầu tư sớm vào nhiệt hạch?
Nhu cầu điện của Google đã tăng gấp đôi chỉ trong 4 năm qua, với hơn 96% lượng điện tiêu thụ đến từ hệ thống trung tâm dữ liệu phục vụ AI, công cụ tìm kiếm và đám mây. Để đảm bảo nguồn cung ổn định, không phát thải carbon, Google lựa chọn đặt cược sớm vào công nghệ nhiệt hạch, kỳ vọng trở thành một trong những tập đoàn đầu tiên khai thác điện từ phản ứng hạt nhân nhiệt hạch thương mại.
CFS hiện đang xây dựng nhà máy ARC tại Virginia, Mỹ, dự kiến vận hành vào đầu những năm 2030 và sẽ trở thành nhà máy nhiệt hạch quy mô lưới điện đầu tiên trên thế giới nếu thành công. Dự án sử dụng công nghệ tokamak với từ trường siêu dẫn kiểm soát plasma ở hơn 100 triệu độ C, kích hoạt phản ứng nhiệt hạch sạch, không phát thải và tiềm năng gần như vô hạn.
Lợi ích và thách thức khi đầu tư vào công nghệ chưa thương mại hóa
Việc đầu tư vào CFS và ký hợp đồng mua điện từ dự án ARC giúp Google chủ động được nguồn điện sạch, quy mô lớn, sẵn sàng cho sự phát triển AI trong thập kỷ tới. Đồng thời, việc đặt cược sớm vào công nghệ mới cũng giúp Google dẫn đầu xu hướng chuyển đổi năng lượng toàn cầu, tạo động lực thúc đẩy ngành nhiệt hạch sớm đạt được thương mại hóa.
Tuy nhiên, công nghệ nhiệt hạch vẫn đang trong giai đoạn phát triển, chưa có sản phẩm thương mại hóa, đồng nghĩa với rủi ro về tiến độ và chi phí. CFS đã huy động hơn 2 tỷ USD vốn đầu tư, áp lực thành công đối với dự án rất lớn, và hiệu quả đầu tư sẽ phụ thuộc vào khả năng hoàn thiện công nghệ, đáp ứng tiến độ để cung cấp điện thương mại vào đầu thập kỷ 2030.
Động thái này của Google cũng phản ánh xu hướng các tập đoàn công nghệ lớn đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng sạch để phục vụ trung tâm dữ liệu, đồng thời giảm lượng khí thải carbon nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững. Nếu thành công, đây sẽ là bước ngoặt không chỉ với Google mà còn với toàn bộ ngành năng lượng toàn cầu, mở ra kỷ nguyên điện sạch phục vụ AI và điện toán đám mây trên quy mô lớn.