MS-DOS Editor – một biểu tượng của thời kỳ DOS, nay đã trở lại dưới hình hài hoàn toàn mới với tên gọi Edit, do Microsoft phát triển dành riêng cho Windows 11 và Linux. Sự trở lại này không chỉ mang tính hoài niệm mà còn giải quyết một bài toán lớn: thiếu hụt trình soạn thảo văn bản dòng lệnh (Command-line Interface) mặc định trên các phiên bản Windows 64-bit hiện đại, trong khi người dùng 32-bit trước đây từng có MS-DOS Editor tích hợp sẵn.
Edit – trình soạn thảo dòng lệnh mã nguồn mở, siêu nhẹ dành cho Windows 11 và Linux
Edit là phần mềm Open-source mới nhất của Microsoft, hướng tới cung cấp một công cụ chỉnh sửa văn bản nhẹ, hiện đại nhưng vẫn đơn giản, phù hợp cả với người chưa quen sử dụng Command-line Interface. Với dung lượng chỉ khoảng 250kB, Edit dễ dàng tích hợp vào ISO Windows 11 và có thể chạy trực tiếp mà không cần cài đặt, rất tiện lợi cho cả người dùng phổ thông lẫn lập trình viên.
Những điểm nổi bật của Edit bao gồm:
- Giao diện người dùng dạng văn bản (text-based UI), lấy cảm hứng từ Visual Studio Code nhưng vẫn giữ sự tối giản của MS-DOS Editor xưa.
- Hỗ trợ thao tác chuột, phím tắt quen thuộc, chỉnh sửa nhiều file cùng lúc, tìm kiếm và thay thế (có hỗ trợ regex), word wrap – những tính năng mà MS-DOS Editor thời 90s chưa từng có.
- Không tích hợp AI, không quảng cáo, không “tính năng thừa”, tập trung tối đa vào trải nghiệm chỉnh sửa văn bản thuần túy.
- Đã có thể tải về trên GitHub, hoặc xây dựng từ mã nguồn mở, và sẽ sớm được tích hợp vào các bản Insider của Windows 11 trước khi phát hành chính thức.
- Hỗ trợ đa nền tảng, ngoài Windows 11 còn có thể dùng trên Linux.
So sánh Edit với các trình soạn thảo dòng lệnh phổ biến và giá trị thực tiễn
So với các trình soạn thảo như Vim, Nano hay Notepad++, Edit có lợi thế lớn về sự thân thiện, dễ tiếp cận, đặc biệt với người dùng mới. Vim và Nano đều mạnh mẽ nhưng có đường cong học tập khá dốc, trong khi Notepad++ thiên về giao diện đồ họa và nhiều tính năng nâng cao như tô sáng cú pháp – điều mà Edit chưa hỗ trợ ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, mục tiêu của Edit không phải là thay thế các công cụ chuyên nghiệp mà là lấp đầy khoảng trống về một trình soạn thảo dòng lệnh mặc định, nhẹ, và dễ dùng cho Windows 64-bit.
Lợi ích thực tế mà Edit mang lại:
- Lập trình viên, quản trị hệ thống hoặc người dùng phổ thông đều có thể thao tác nhanh chóng trên Command-line Interface mà không cần cài thêm phần mềm nặng hoặc học lệnh phức tạp.
- Đáp ứng nhu cầu về một công cụ chỉnh sửa văn bản căn bản, không bị “nhồi nhét” AI hay quảng cáo như Notepad hiện đại.
- Hỗ trợ tốt cho người mới làm quen với môi trường dòng lệnh, nhờ giao diện trực quan và các thao tác đơn giản.
Tuy vậy, Edit vẫn còn một số hạn chế nhất định: giao diện và trải nghiệm sử dụng khác biệt hoàn toàn với MS-DOS Editor gốc, thiếu các tính năng nâng cao như tô sáng cú pháp, bản build hiện tại chưa có chữ ký số nên có thể bị cảnh báo khi chạy, và vẫn đang trong giai đoạn phát triển sớm nên một số tính năng chưa hoàn thiện.
Tóm lại: Sự hồi sinh của MS-DOS Editor dưới tên gọi Edit cho thấy Microsoft lắng nghe cộng đồng người dùng yêu thích sự tối giản, hiệu quả và tránh xa các tính năng AI hoặc quảng cáo không mong muốn. Edit không cạnh tranh trực tiếp với Notepad++ hay các trình soạn thảo chuyên nghiệp, mà tập trung giải quyết nhu cầu cơ bản nhưng thiết yếu về một trình soạn thảo Command-line Interface nhẹ, mã nguồn mở, phù hợp cho cả Windows 11 lẫn Linux. Với những ai yêu thích sự hoài cổ và sự gọn nhẹ, Edit chắc chắn là lựa chọn đáng thử trong hệ sinh thái phần mềm của Microsoft hiện đại.