Theo báo cáo mới nhất từ StatCounter, Linux đã lần đầu tiên vượt mốc 5% thị phần máy tính để bàn tại thị trường Mỹ trong tháng 6/2025, cụ thể đạt 5,03%. Đây được xem là một cột mốc lịch sử đối với hệ điều hành mã nguồn mở, vốn luôn có tốc độ tăng trưởng chậm so với Windows và macOS trong suốt nhiều năm qua.
Nguyên nhân giúp Linux tăng trưởng mạnh mẽ
Nhiều yếu tố cộng hưởng đã giúp hệ sinh thái Linux phát triển nhanh hơn trong vài năm gần đây. Trước hết là nhu cầu bảo mật và quyền riêng tư ngày càng được người dùng cá nhân và doanh nghiệp chú trọng. Linux, với bản chất mã nguồn mở và không thu thập dữ liệu người dùng, đã trở thành lựa chọn thay thế hấp dẫn cho các nền tảng thương mại.
Sự phát triển của phần cứng thân thiện với Linux cũng góp phần quan trọng. Máy chơi game Steam Deck chạy Linux đã thu hút lượng lớn game thủ làm quen với hệ điều hành này. Đồng thời, các dự án như Wine giúp cải thiện khả năng tương thích phần mềm Windows trên nền tảng Linux, giảm bớt rào cản chuyển đổi.
Ngoài ra, nhiều bản phân phối hệ điều hành mã nguồn mở này thân thiện với người dùng như Ubuntu, Linux Mint, Zorin OS cũng đã được cải thiện đáng kể về giao diện và trải nghiệm, giúp người dùng phổ thông dễ tiếp cận hơn. Một số nhà sản xuất lớn thậm chí đã bắt đầu phân phối PC cài sẵn Linux, như Dell, Lenovo và HP.
Đặc biệt, các bản phân phối tối ưu cho AI trên phần cứng Nvidia, gọi là AI-focused distributions, đang mở ra cơ hội mới cho Linux trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Tác động của cột mốc 5% thị phần và thách thức còn tồn tại
Việc hệ điều hành mã nguồn mở này đạt hơn 5% thị phần không chỉ là cột mốc về số liệu, mà còn là dấu hiệu cho thấy xu hướng dịch chuyển người dùng khỏi các nền tảng đóng. Windows, dù vẫn dẫn đầu với 63,2%, đã giảm gần 13 điểm phần trăm trong 10 năm qua. Apple duy trì thị phần gần 24% với macOS, trong khi Chrome OS giữ mức 2,71%.
Tuy nhiên, Linux vẫn đối mặt không ít thách thức. Tốc độ tăng trưởng dù cải thiện, nhưng vẫn tương đối chậm. Phải mất 8 năm Linux mới tăng từ 1% lên 2% thị phần, trước khi tăng nhanh hơn trong vài năm gần đây.
Ngoài ra, nền tảng này vẫn còn là rào cản với người dùng phổ thông do một số vấn đề kỹ thuật, sự phụ thuộc vào cộng đồng phát triển và tình trạng thiếu hụt phần mềm chuyên dụng so với Windows hoặc macOS. Việc nhận diện thị phần cũng có thể bị lệch do nhiều người dùng chặn trình theo dõi hoặc thay đổi user agent khiến số liệu chưa phản ánh đúng thực tế.
Dù vậy, bước ngoặt 5% lần này vẫn có ý nghĩa tích cực đối với cộng đồng mã nguồn mở, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái Linux và các công nghệ hỗ trợ. Các chuyên gia dự báo hệ điều hành Linux sẽ tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt trong bối cảnh người dùng ngày càng quan tâm đến kiểm soát dữ liệu và bảo mật cá nhân.