OpenAI đang đặt cược lớn vào tương lai trí tuệ nhân tạo, với kế hoạch đạt 100 tỷ USD doanh thu vào năm 2028, nhưng Giám đốc điều hành Sam Altman cho biết công ty sẽ chỉ bắt đầu có lãi từ năm 2029. Dù nhu cầu AI bùng nổ trên toàn cầu, con đường biến tăng trưởng thành lợi nhuận vẫn đầy thách thức.
Chiến lược mở rộng tham vọng và tốn kém
Trong chưa đầy ba năm kể từ khi ra mắt ChatGPT, OpenAI đã triển khai một trong những kế hoạch mở rộng táo bạo và tốn kém nhất tại Thung lũng Silicon. Công ty chi hàng chục tỷ USD mỗi năm, chấp nhận thua lỗ nặng để xây dựng hạ tầng AI. Theo Wall Street Journal, OpenAI đã ký hợp đồng trị giá khoảng 60 tỷ USD mỗi năm cho dịch vụ điện toán từ Oracle, đầu tư 18 tỷ USD vào liên doanh trung tâm dữ liệu, và chi 10 tỷ USD cho việc phát triển chip bán dẫn tùy chỉnh. Ngoài ra, hãng còn nghiên cứu thiết bị phần cứng hướng đến thị trường đại chúng.
Những khoản chi này khiến OpenAI phải gánh cam kết hàng trăm tỷ USD kéo dài suốt thập kỷ tới, đồng thời tác động mạnh đến giá trị thị trường của các đối tác. Chỉ trong tuần trước, các thoả thuận đã giúp Broadcom và Oracle tăng thêm hơn 400 tỷ USD vốn hóa, đưa Larry Ellison trở thành người giàu nhất thế giới.
Dù chi tiêu khổng lồ, OpenAI vẫn báo lỗ hàng tỷ USD mỗi năm. Theo nguồn tin của Wall Street Journal, công ty dự kiến đạt 13 tỷ USD doanh thu trong năm nay, song các dự báo nội bộ cho thấy thua lỗ sẽ còn tiếp diễn nhiều năm.
Mùa thu năm ngoái, Sam Altman từng nói với nhà đầu tư rằng OpenAI có thể lỗ 44 tỷ USD đến năm 2029, thời điểm ông tin rằng công ty mới bắt đầu sinh lợi. Altman ví làn sóng đầu tư AI hiện nay giống thời kỳ bong bóng dot-com, khi nhiều startup và nhà đầu tư sẽ thất bại, nhưng ông tin OpenAI sẽ không nằm trong số đó. Công ty dự báo doanh thu sẽ tăng gấp ba trong năm nay, và có thể đạt 200 tỷ USD vào năm 2030.
Thách thức chuyển đổi tăng trưởng thành lợi nhuận
Để duy trì tham vọng, OpenAI phụ thuộc lớn vào nguồn vốn. Trong năm qua, các nhà đầu tư hàng đầu Thung lũng Silicon đã rót khoảng 50 tỷ USD vào công ty. Microsoft, một trong những đối tác tài chính then chốt, vừa gia hạn hợp tác, đồng thời hỗ trợ OpenAI tái cấu trúc thành công ty vì lợi nhuận – điều kiện cần để giải ngân khoảng 19 tỷ USD vốn cam kết.
Thách thức cốt lõi là cách biến sự phổ biến của AI thành nguồn lợi nhuận bền vững. Hiện OpenAI sở hữu hơn 700 triệu người dùng ChatGPT, ứng dụng phát triển nhanh nhất lịch sử, nhưng phần lớn chưa trả phí. Theo khảo sát của Menlo Ventures, chỉ 3% người dùng cá nhân sẵn sàng chi tiền cho dịch vụ AI, với tổng chi tiêu khoảng 12 tỷ USD. Dù AI được thử nghiệm cho nhiều mục đích, mức độ sẵn sàng trả phí ổn định vẫn rất thấp.
Ở mảng doanh nghiệp, tình hình cũng chưa sáng sủa. Báo cáo của McKinsey hồi tháng 6 cho thấy 8/10 công ty ứng dụng AI chưa ghi nhận lợi nhuận rõ rệt. Nghiên cứu từ MIT cũng đưa ra kết quả tương tự, chỉ ra rằng việc áp dụng trong kinh doanh sẽ mất nhiều thời gian hơn so với kỳ vọng của giới đầu tư.
Bối cảnh kinh tế vĩ mô cũng còn nhiều bất định. Tháng 3 vừa qua, CEO Microsoft Satya Nadella từng cho rằng AI có thể thúc đẩy GDP toàn cầu tăng 10% mỗi năm, tương tự cuộc cách mạng công nghiệp. Tuy nhiên, dự báo của Trường Wharton lại khiêm tốn hơn, ước tính AI chỉ nâng năng suất và GDP thêm 1,5% vào năm 2035.
Ngay cả những người ủng hộ mạnh mẽ AI cũng thừa nhận rằng không phải ai cũng thành công. Dave Blundin, nhà sáng lập quỹ Link Ventures, gọi AI là “công nghệ mang tính biến đổi nhất lịch sử loài người”, nhưng cảnh báo rằng nhiều công ty và nhà đầu tư sẽ thua lỗ nặng.
Dù rủi ro lớn, OpenAI và nhà đầu tư vẫn kiên định. Sam Altman đã huy động được nhiều vốn hơn bất kỳ nhà sáng lập startup nào trước đây, với niềm tin rằng tốc độ tăng trưởng sẽ tiếp tục. Những người ủng hộ cũng lạc quan cho rằng AI mới chỉ ở giai đoạn đầu và tiềm năng dài hạn vẫn vượt xa những khó khăn hiện tại.