Cuộc chiến thương mại kinh tế dai dẳng giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới là Hoa Kỳ và Trung Quốc đang có những dấu hiệu giảm nhiệt đáng mừng, khi các mức thuế quan bán dẫn mới đã chính thức được quyết định lùi thời hạn áp dụng sang tận năm 2027. Trong bối cảnh cả hai bên đều đang nỗ lực tìm kiếm lợi thế đàm phán nhưng vẫn cố gắng tránh leo thang xung đột, quyết định này đã khiến các thị trường tài chính giữ tâm lý thận trọng nhưng ổn định hơn. Quan trọng hơn cả, động thái này đã mang lại cho các tập đoàn công nghệ một khoảng thời gian “dễ thở” vô cùng quý báu để lập kế hoạch và điều chỉnh nhằm giảm thiểu các rủi ro về chuỗi cung ứng trong ngắn hạn.
Tranh chấp về chip đời cũ và lo ngại an ninh chuỗi cung ứng bán dẫn
Trong một động thái được đánh giá là sự cân bằng khéo léo giữa việc giám sát chặt chẽ và sự thận trọng về ngoại giao, Nhà Trắng đã đưa ra cáo buộc Trung Quốc thực hiện các hành vi thương mại không công bằng trong lĩnh vực bán dẫn. Tuy nhiên, thay vì áp đặt các biện pháp trừng phạt ngay lập tức, chính quyền Mỹ đã chọn cách trì hoãn việc thực thi các mức thuế quan mới cho đến giữa năm 2027. Quyết định mang tính chiến lược này làm nổi bật mối lo ngại sâu sắc của Washington đối với sự tiến bộ nhanh chóng của Trung Quốc trong lĩnh vực chế tạo chip, đồng thời cũng thể hiện nỗ lực duy trì một thỏa thuận ngừng bắn kinh tế vốn đang rất mong manh với Bắc Kinh.
Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã phác thảo chi tiết quyết định này trong một thông báo được đưa ra vào đầu tuần. Cơ quan này gọi nỗ lực của Trung Quốc nhằm thống trị chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu là “vô lý và có hại” đối với nền thương mại của Hoa Kỳ. Theo lộ trình mới được công bố, các mức thuế quan sẽ được giữ ở mức 0% trong vòng 18 tháng tới, và các mức thuế suất mới sẽ chỉ bắt đầu có hiệu lực chính thức vào tháng 6 năm 2027.
Những kết luận này bắt nguồn từ một cuộc điều tra thương mại được khởi động từ cuối nhiệm kỳ của chính quyền Tổng thống Biden và vẫn tiếp tục được duy trì dưới thời Tổng thống Trump. Cuộc điều tra tập trung sâu vào năng lực sản xuất của Trung Quốc đối với cái gọi là “chip đời cũ” (legacy chips). Để độc giả dễ hình dung, đây là những thế hệ bán dẫn cũ hơn nhưng vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng, là linh hồn của các thiết bị điện tử tiêu dùng, xe ô tô, thiết bị viễn thông và cả các hệ thống quân sự.
Mặc dù những con chip này kém tiên tiến hơn so với các bộ vi xử lý cung cấp sức mạnh cho trí tuệ nhân tạo (AI) hay điện toán hiệu năng cao, nhưng chúng lại tạo nên xương sống của nền sản xuất toàn cầu. Các nhà quản lý tại cả Hoa Kỳ và Châu Âu đang ngày càng lên tiếng lo ngại về việc Trung Quốc kiểm soát phân khúc thị trường này, coi đó là một rủi ro tiềm tàng đe dọa an ninh chuỗi cung ứng quốc tế.
Nỗ lực ngoại giao và định hướng ổn định kinh tế
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết việc trì hoãn áp thuế phản ánh mong muốn cân bằng giữa việc duy trì áp lực lên Bắc Kinh và nhu cầu đảm bảo sự ổn định kinh tế sau một năm đầy rẫy những căng thẳng thương mại leo thang. Những tranh chấp trước đây giữa hai quốc gia đã từng châm ngòi cho sự biến động mạnh mẽ của thị trường và kéo theo hàng loạt lời phàn nàn từ các đồng minh của Hoa Kỳ, những người bị mắc kẹt giữa các yêu cầu khắt khe của Washington và các loại thuế mới đánh vào hàng hóa xuất khẩu của chính họ.
Thông báo quan trọng này được đưa ra sau một thỏa thuận đạt được giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 vừa qua nhằm đình chỉ việc leo thang căng thẳng thêm nữa. Thỏa thuận này bao gồm việc cắt giảm các mức thuế quan hiện có của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Trung Quốc để đổi lấy cam kết của Bắc Kinh trong việc hạn chế sản xuất và xuất khẩu các loại hóa chất được sử dụng để bào chế fentanyl, một loại thuốc giảm đau gây nghiện đang gây nhức nhối tại Mỹ.
Ngay cả khi Nhà Trắng tiếp tục gây sức ép với Trung Quốc về vấn đề tiếp cận công nghệ bán dẫn, cả hai bên dường như đều có ý định tránh để rơi vào một cuộc đối đầu sâu sắc hơn. Tháng trước, Tổng thống Trump cho biết ông có kế hoạch đến thăm Bắc Kinh vào tháng 4 theo lời mời của phía Trung Quốc, sau đó sẽ là một bữa quốc yến vào cuối năm. Đây được xem là một nỗ lực ngoại giao nhằm giữ cho các kênh thương mại luôn mở sau nhiều tháng tranh cãi công khai, mang lại hy vọng về một môi trường kinh doanh ổn định hơn cho cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Theo Techspot