Ngành công nghiệp chip của Mỹ đang phải đối mặt với một sự không chắc chắn khổng lồ sau khi Trung Quốc công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới nhất. Cuộc đối đầu thương mại Mỹ-Trung đã có một bước ngoặt lớn, khi Bắc Kinh quyết định tăng cường giám sát các công ty bán dẫn như TSMC. Với vị thế là nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, chiếm tới 90% tổng sản lượng, Trung Quốc giờ đây đang sử dụng “vũ khí” chiến lược này để có thể buộc gã khổng lồ TSMC phải ngừng bán các sản phẩm tiên tiến cho các công ty Mỹ, đe dọa làm tê liệt toàn bộ ngành công nghiệp AI.
Giấy phép xuất khẩu: TSMC và các hãng chip vào tầm ngắm
Cơ chế kiểm soát mới của Trung Quốc tập trung vào việc áp dụng chính sách cấp phép đối với các sản phẩm cuối cùng được làm từ vật liệu đất hiếm có nguồn gốc từ quốc gia này. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi một công ty không có trụ sở tại Trung Quốc, nếu họ sử dụng đất hiếm của Trung Quốc trong quy trình sản xuất của mình, họ sẽ cần phải có giấy phép từ Bắc Kinh để có thể bán sản phẩm đó ra bất kỳ đâu trên thế giới.
Đây có thể là một rắc rối cực kỳ lớn đối với các công ty hàng đầu như TSMC (Đài Loan), cũng như SK hynix và Samsung (Hàn Quốc), bởi vì chất bán dẫn sử dụng đất hiếm như một thành phần quan trọng trong quá trình sản xuất. Theo báo cáo từ New York Times, các biện pháp siết chặt bổ sung này có khả năng buộc TSMC và các công ty khác phải xin giấy phép xuất khẩu để bán chip của họ cho phần còn lại của thế giới. Về cơ bản, điều này trao cho Bắc Kinh quyền lực để có thể chặn dòng chảy của các chất bán dẫn tiên tiến đến Mỹ, đồng thời gây gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng nội địa của Washington.
Báo cáo của NYT nêu rõ: “Các quy định mới sẽ yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất hầu hết các loại chip phải có giấy phép xuất khẩu để bán chúng ở bất kỳ đâu trên thế giới. Điều đó có nghĩa là chúng có thể áp dụng cho các công ty như Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), công ty sản xuất hầu hết các chip logic tiên tiến trên thế giới, và SK Hynix cùng với Samsung, các nhà sản xuất chip nhớ của Hàn Quốc.”
Mục tiêu mới: Ngành AI của Mỹ
Các hạn chế mới này dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 8 tháng 11, và quan trọng hơn, lập trường của Trung Quốc dường như đã thay đổi. Trước đây, các biện pháp kiểm soát chủ yếu nhằm ngăn chặn việc sử dụng vật liệu của quốc gia này trong các công nghệ quân sự. Giờ đây, mục tiêu dường như đã chuyển sang việc gây ảnh hưởng và có khả năng làm gián đoạn ngành công nghiệp AI đang bùng nổ của Mỹ.
Vật liệu đất hiếm đóng một vai trò không thể thiếu trong các thiết bị chế tạo chip, đặc biệt là trong các công đoạn đánh bóng và quang khắc. Mặc dù TSMC có một chuỗi cung ứng đất hiếm đa dạng, nhiều nguồn trong số đó cuối cùng vẫn có nguồn gốc từ các nhà cung cấp Trung Quốc. Không chỉ vậy, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc còn đặt các đơn vị như ASML (Hà Lan) và Tokyo Electron (Nhật Bản) vào tình thế nguy hiểm. Đây là những công ty cung cấp thiết bị sản xuất chip độc quyền, và nếu họ bị hạn chế, gã khổng lồ Đài Loan TSMC sẽ gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô sản xuất.
Hiệu ứng domino: NVIDIA, Apple và AMD sẽ ra sao?
Nếu TSMC thực sự bị ảnh hưởng bởi các hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc, toàn bộ chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu sẽ bị tác động. Hậu quả sẽ lan tỏa đến các công ty công nghệ lớn nhất của Mỹ như NVIDIA, AMD, và Apple, vì tất cả họ đều phụ thuộc rất nhiều vào năng lực sản xuất của gã khổng lồ Đài Loan.
NVIDIA cần TSMC để sản xuất các GPU AI tiên tiến đang thống trị thị trường. Apple cần TSMC để sản xuất các con chip dòng A và M cho iPhone, iPad và Mac. AMD cũng dựa vào TSMC cho các CPU và GPU hiệu năng cao của mình. Việc siết chặt xuất khẩu đất hiếm làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về sự ổn định của chuỗi cung ứng AI. Nó có thể gây ra những rắc rối khổng lồ không chỉ cho các nhà cung cấp chip mà còn cho cả khách hàng của họ, và cuối cùng là người tiêu dùng trên toàn thế giới. Cuộc chiến công nghệ đang bước vào một giai đoạn mới, phức tạp và khó lường hơn bao giờ hết.